Abubuwa Tara Da Suke Sa Warin Baki Da Yadde Ake Kauce Musu:
Warin Baki:
Cikin ko wanne lungu da kuma sako na fadin duniya, cutar warin baki wanda a turance ake kira da suna Halitosis, ta kan jefa mai fama da ita cikin damuwa a kullum, ta yadda ba ya iya samun kwanciyar hankali na shiga da kuma mu’amala tare da mutane. Warin baki Shi dai warin baki abu ne da yake jefa mai fama da shi cikin tasku na rashin walwala da kuma damuwa a koda yaushe, sai dai ba bu wanda yafi karfin wannan cuta domin kuwa ta na iya kama kowa. Binciken da aka yi ya nuna cewa, hasashe ya gano cewar akwai mutum daya cikin hudu da suke fama da warin baki a ko wanne yanayi na rayuwa. Jaridar ta kawo jerin ababuwan da suke sanadiyar warin baki da suka hada da:
Sigari:
1- Abinci da yake makalewa a tsakankanin hakori.
2- Rashin gudanar yawu a cikin baki.
3- Rashin cin abinci da karancin sunadaran carbohydrates a jikin mutum.
Magunguna: Akwai magungunan wadanda amfani da su kan janyo warin baki ta hanyar takaita gudanar yawun baka.
- Cutar daji da kuma hanta.
- Ciwon baki, hanci da makoshi
- Akwai ciwon cikin da yake gadar da warin baki.
- Mura da tari mai tsananin gaske, wadda a turance ake ce da ita Pneumonia.
Hanyoyin kauracewa cutar ciwon baki:
Yin burushi ko asuwaki kamar sau biyu a rana.
Sauya burushi ko asuwaki duk bayan watanni biyu zuwa uku.
Tabbatar da tsaftar abinci kafin a sa a baki
Rage amfani da nau’ikan abinci masu sanya warin baki kamarsu albasa, tafarnuwa, barasa dadai sauransu.
Yawan shan ruwa da zai kara arzikin yawun baka.
Kauracewa sigari da dangin ta.
Kauracewa shan kayan zaki kafin kwanciya bacci.
Lizintar kurkurar baki lokaci bayan lokaci da dumamen ruwa mai gishiri a cikin sa.
Abubuwan Da Suka Dace A Sani Kan Cutar Dajin Baki:
Cutar daji ta baki ita ce ake nufi da ciwon daji wanda ke habaka ko’ina a cikin rami na baki. An kuma kkyasta cewar mutane 53, 000 suka kamu da cutar kansa ta baki a cikin Amurka a wannan shekara. Kusan rabin su kuma za su mutu ne a cikin shekaru 5. Shekaru biyar na rayuwa da cutar kansa na mama shi ne kashi 57 cikin 100. A duk fadin duniya, ana samun sababbin maganganu 450,000 a kowacce shekara. Za a iya lura da cutar kansa ta baki da farko, tana sa ya zama da wuya a bincika saboda karancin alamun farko. Jiyya ta ciwon daji ta baka tana bukatar kokari na kungiyar masu ilimin kwalliya. A cikin sakin layi na gaba, za a tattauna duk abin da ake bukatar sani game da cutar daji, da abubuwan hadarinsa, sanadinsa, magani, da kuma hanyoyin kariya.
Mene ne hadarin cututtukan daji na baka?
Kamar yadda babu wani sanannen sanadi na cutar kansa, mutum ya kamata ya mai da hankali akan abubuwan da suke kawo hadari ko abubuwan da suke sanadiyar kamuwa cutar.
Saboda ko shakka babu shi al’amarin saninsu zai taimake wajen yadda mutun zai iya magance cutar kansa. Wadannan kuwa suna daga cikin abubuwan da aka sani akan hadarin cututtukan daji na baka:
Shekaru, kasancewa akai shekaru arba’in
Rashin kuntata tsarin
Shan taba sigari da kuma shan barasa
Cutar kamuwa da cuta mai yaduwa kamar ta HPB16
Tarihin kwayar cuta Iyali mai suna (SCC)
Rashin bayyanar rana
Planus lichen
Lafiya mara kyau
Hanyoyin cin abinci mara kyau
Halittar kwayoyin halitta
Ya alamun cutar kansar baka suke?
Ciwon daji na baka ba zai dami wanda yake fama da shi da wasu alamu ba ko bayyanar cututtuka da farkon. Yana iya gabatar da shi a zaman karamin canji na zahiri wanda yake ja ko fari, mara zafi. Hakanan yana iya kama da ciwon amai da gudawa. Ko yaya, raunin da ke cikin bakin da ke haifar da canjin kwayar cuta ya saba.
Kasancewa cikin wadannan raunin da ya faru fiye da kwanaki 14 ya kamata mai fama da cutar ya ziyarci likitan shi ko kuma likitan hakora. Ciwon daji na baka yawanci yana fitowa ne a matsayin ciwon kai ko abin ya kasance nau’in ya canza.
Kwararrun likitocin sun san yadda za a gano wadannan canje-canje na nama ko da a farkon matakansu. Sauran bayyanar cututtuka na yau da kullun na iya zama wasu masu zuwa:
Cutar mara ciwo a cikin kogon baki, tare da kunci
Jin zafi ko wahalar yin magana
Dysphagia
Jin zafi ko matsaloli na tauna wani abu
Jin zafin a kunne daya
Girma
Wani kunburi a cikin baka
Wuraren da suka fi kamuwa da cutar daji ta baka sune gaban baki, harshe, da gaban gwiwa na bakin. Wasu cututtukan daji sukan faru ne a cikin wata kwayar halitta gland ta salibary ko a lebe. Da wuya, cutar ta nuna akan wuya palate. A baya na bakin da gundarin harshe sune wuraren da aka fi samun yawan cutar daji a cikin matasa marasa shan sigari.
Wadanne abubuwa ne suke haifar da cutar kansa da kuma yadda take ci gaba?
Masana ilmin kimiyya basu san ainihin dalilin da yasa ciwon daji na baki yake faruwa ba. Canjin yanayi sune abubuwan da ke da alhakin mafi yawan nau’o’in cututtukan masu illah wadanda da aka sani. Wadannan maye gurbi canje-canje ne a cikin kwayar halittarmu wanda ke faruwa kwatsam. Bayyanawa ga abubuwan hadari ya na sa wadannan canje-canje suka fi yuwuwar faruwa kuma suyi aiki, wanda hakan ne ke haifar da cutar kansa. Ban da canje-canje da aka samu a cikin DNA, wadanda aka gada suna yiwuwa. Kwayoyin cuta, bayyanar sinadarai, da tarihin dangi sune mafi tabbatattun abubuwan da haduwar su take haifar da ita cutar kansa. Rigakafin kamuwa da abubuwa masu hadari na rage damar yin barnar ta.
Bayyanar da cutar daji:
Hanyar ganewar asali sanannen abu ne wajen tabbatar da cutar kansa da kuma kiyaye ta. Gwajin jiki da cire wasu nama don kirar halitta sune gwaje gwaje na farko da likita zai yima wadanda suke fama da cutar. Bayan haka, likitan ku zaiyi kokarin gano girman cutar kansa, ma’ana ko ya yana da ita ko kuma babu. Don a samu nasarar hakan, dole ne sai an sha yin gwaje gwaje, kamar su CT, PET-CT, MRI scans, da kuma d-ray. Neman matakin shi ne abinda zai tantance yadda ita jinyar zata kasance.
Jiyya ta cutar kansa:
Ana iya maganin cutar sankarar baka yayin da aka gano shi da wuri. Kamar yadda aka fada a baya, lura da cutuka na baki yana buƙatar ƙoƙarin ƙungiyar masu ilimin kwalliya. Tsarin ilimin kwantar da hankali shine maganin kwakwalwa na baka tare da radiation, wani lokacin haɗe tare da ayyukan tiyata. Chemotherapy magani ne da shi yake kashe kwayoyin kansa. Likitoci suna ba da shawarar ayi maganin radiation don rage girman ciwan. Bayan haka kuma da akwai tiyata zata iya bin baya tare da cire tsohuwar kwayar cutar kansa. Chemotherapy ba maganin kashe rai ba ne amma wata hanyar warkewa ce don inganta shirin jinya. Adana cutar za ta tantance wane irin hanyoyin ne suka fi dacewa.
Masana ilimin kimiyya suna aiki kan hanyoyin ilimin halittu wadanda suke bukatar sanin yadda kwayar kumburi ke tsiro lokacin farawarsa. Wadannan dabarun warkewa suna dadadawa amma duk da haka suna bukatar lokaci don habaka cikakkiya cikin ainihin jiyya. Hanyoyin da aka yi niyya tuni suna da amfani sosai ga sauran nau’in cutar kansa.
Yaya za a hana cutar daji?
Don hana ciwon daji na baki, ya kamata a nisanci duk abubuwa masu hadari. Saboda haka, lallai ne masu cutar su yi nesa da shan sigari. Hakanan kuma yakamata ayi tsarin rayuwa mai kyau tare da amfani kayayyakin lambu da yawa da kuma motsa jiki. Tabbatar ana da koshin lafiya na baka, sai kuma bukatar ka ziyarci likitanka na yau da kullun.
Daga karshe, kare kanka daga matsanancin fitowar rana, musamman lokacin watannin bazara. Akwai wasu dalilai masu hadari wadanda ba za a iya canza su ba, kamar tsufa ko tsinkayar gado. Ko ma yaya, habaka tsarin rigakafi da kuma rayuwa mai koshin lafiya zata rage hazarin kamuwa da ita cutar kansa.